کنجد یکی از قدیمی‌ترین و مفیدترین دانه‌های روغنی است که در آشپزی و داروسازی استفاده می‌شود. این دانه کوچک و خوش‌طعم به دلیل خواص فراوانی که دارد، در بسیاری از فرهنگ‌ها و سنت‌ها جایگاه ویژه‌ای دارد. کنجد در انواع مختلفی از جمله سیاه و سفید موجود است و هرکدام از این انواع ویژگی‌ها و خواص منحصر به فرد خود را دارند. در این مقاله به بررسی تفاوت‌های کنجد سیاه و سفید خواهیم پرداخت.
اولین تفاوت آشکار بین کنجد سیاه و سفید، رنگ آن‌هاست. کنجد سفید معمولاً از دانه‌هایی به رنگ کرم یا سفید مایل به زرد تولید می‌شود که پس از برداشت و فرآوری، پوسته آنها جدا می‌شود. اما کنجد سیاه، همانطور که از نامش پیداست، دانه‌هایی به رنگ سیاه یا خاکی دارد و پوسته آن به طور معمول جدا نمی‌شود. این تفاوت در رنگ به دلیل نوع فرآوری و برداشت متفاوت این دو نوع کنجد است.
کنجد سیاه به طور معمول طعمی قوی‌تر و تیزتر نسبت به کنجد سفید دارد. کنجد سفید، که معمولاً طعم ملایم‌تر و شیرین‌تری دارد، بیشتر در دسرها، شیرینی‌ها و غذاهای آسیایی استفاده می‌شود. از سوی دیگر، کنجد سیاه به دلیل طعم خاص و قوی‌اش، بیشتر در غذاهای آسیایی و مدیترانه‌ای به کار می‌رود. همچنین، برخی افراد معتقدند که کنجد سیاه طعمی نُتی از چای دارد که آن را برای استفاده در برخی از خوراک‌ها جذاب‌تر می‌کند.
هر دو نوع کنجد سیاه و سفید منابع غنی از مواد مغذی هستند و به طور کلی فواید مشابهی دارند، اما تفاوت‌هایی در ترکیب مواد مغذی آنها وجود دارد.
کنجد سفید: این نوع کنجد به دلیل فرآوری بیشتری که روی آن انجام می‌شود، نسبت به کنجد سیاه میزان کمتری از فیبر، آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی دیگر را حفظ می‌کند. با این حال، کنجد سفید هنوز هم سرشار از کلسیم، پروتئین، اسیدهای چرب غیر اشباع و ویتامین‌ها است و مصرف آن می‌تواند به تقویت استخوان‌ها، بهبود عملکرد قلب و کاهش التهاب کمک کند.
کنجد سیاه: کنجد سیاه غنی‌تر از کنجد سفید در ترکیب آنتی‌اکسیدان‌ها و فیبر است. پوسته آن که در کنجد سیاه حفظ می‌شود، منبع خوبی از فیبر است که به سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند. همچنین، این نوع کنجد دارای ترکیبات فیتوشیمیایی خاصی است که به تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از بیماری‌ها کمک می‌کند. یکی از ویژگی‌های برجسته کنجد سیاه، وجود ترکیب‌هایی است که ممکن است در کاهش سطح کلسترول و پیشگیری از بیماری‌های قلبی مفید باشد.
کنجد سفید به طور گسترده‌ای در غذاهای غربی و برخی از غذاهای شرقی استفاده می‌شود. از این نوع کنجد در تهیه نان، دسرها، سالادها، شیرینی‌ها و همچنین به عنوان دانه تزیینی استفاده می‌شود. کنجد سفید به راحتی در تهیه سس‌ها، روغن‌های خوراکی و کره کنجد نیز به کار می‌رود.
در مقابل، کنجد سیاه بیشتر در کشورهای آسیایی مانند چین، ژاپن و هند به‌طور گسترده‌ای استفاده می‌شود. در این کشورها، از کنجد سیاه در تهیه سس‌ها، ادویه‌ها، سوپ‌ها و همچنین به عنوان تزئین غذاهای مختلف بهره می‌برند. کنجد سیاه همچنین در طب سنتی آسیایی به‌عنوان یک ماده غذایی با خواص دارویی شناخته می‌شود.
یکی از مزایای برجسته کنجد، به‌ویژه کنجد سیاه، برای سلامت پوست و مو است. کنجد سیاه دارای مقادیر بالایی از ویتامین E و اسیدهای چرب ضروری است که برای تقویت پوست و جلوگیری از پیری زودرس مؤثر است. این ویژگی‌ها همچنین به رشد مو و تقویت آن کمک می‌کنند. استفاده از روغن کنجد سیاه می‌تواند به مرطوب شدن و ترمیم پوست خشک و آسیب‌دیده کمک کند.
کنجد سفید نیز با داشتن ویتامین E و ترکیبات آنتی‌اکسیدانی خود به حفظ سلامت پوست و مو کمک می‌کند، اما به‌طور کلی خاصیت آن در این زمینه کمی ضعیف‌تر از کنجد سیاه است.
در نهایت، هر دو نوع کنجد به دلیل داشتن ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و مواد مغذی متنوع می‌توانند در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت نوع 2، بیماری‌های قلبی و سرطان مؤثر باشند. با این حال، تحقیقات نشان داده‌اند که کنجد سیاه به‌ویژه در کاهش سطح قند خون و بهبود حساسیت به انسولین مؤثرتر از کنجد سفید عمل می‌کند.
در نهایت، تفاوت‌های کنجد سیاه و سفید به عواملی چون رنگ، طعم، مواد مغذی، و خواص دارویی آنها برمی‌گردد. کنجد سفید به‌طور عمده در غذاهای غربی و دسرها استفاده می‌شود و به دلیل فرآوری بیشتر، کمتر مواد مغذی را نسبت به کنجد سیاه حفظ می‌کند. اما کنجد سیاه به دلیل دارا بودن ترکیبات آنتی‌اکسیدانی بیشتر و فواید دارویی، کاربرد گسترده‌تری در طب سنتی و آشپزی آسیایی دارد. بنابراین، انتخاب نوع کنجد بستگی به نیاز فردی، ذائقه و هدف مصرف دارد.
منبع : خرید آنلاین ارده
مصرف روغن‌های گیاهی در برنامه غذایی روزانه نقش مهمی در تأمین انرژی، حفظ سلامت قلب و کنترل سطح چربی خون ایفا می‌کند. در میان روغن‌های پرمصرف، روغن کنجد و روغن آفتابگردان از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. هر دو روغن منبع خوبی از چربی‌های مفید هستند، اما ترکیبات، طعم، کاربردها و فواید آنها تفاوت‌هایی دارد که شناخت آنها می‌تواند به انتخاب آگاهانه‌تر کمک کند.
روغن کنجد سرشار از اسیدهای چرب غیراشباع به‌ویژه اسید اولئیک و لینولئیک است. همچنین منبع خوبی از آنتی‌اکسیدان‌هایی چون سسامین و سسامول به‌شمار می‌رود که خاصیت ضدالتهابی و ضدسرطانی دارند. این روغن ویتامین E، ویتامین K و مقدار قابل‌توجهی از مواد معدنی نظیر کلسیم، منیزیم و روی را نیز در خود جای داده است.
در مقابل، روغن آفتابگردان نیز غنی از اسید لینولئیک (امگا-۶) است و میزان بالایی از ویتامین E دارد. این روغن نسبت به روغن کنجد چربی‌های اشباع کمتری دارد و از این رو برای کاهش کلسترول خون و محافظت از قلب مفید است. اما آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی موجود در آن نسبت به روغن کنجد کمتر است.
روغن کنجد دارای طعمی خاص، گرم و کمی مغزدار است که در غذاهایی مانند سالادها، غذاهای آسیایی و خوراک‌های خاص به کار می‌رود. در آشپزی، روغن کنجد اغلب برای طعم‌دهی به غذا در مراحل پایانی پخت استفاده می‌شود، زیرا حرارت زیاد می‌تواند ترکیبات معطر آن را از بین ببرد.
در مقابل، روغن آفتابگردان طعم ملایم‌تر و خنثی‌تری دارد و به همین دلیل در پخت‌وپز روزمره، سرخ‌کردن و تهیه شیرینی‌جات که طعم روغن نباید بر طعم مواد اولیه غالب شود، گزینه محبوب‌تری است.
نقطه دود (دمایی که روغن شروع به دود کردن و تولید ترکیبات مضر می‌کند) فاکتور مهمی در انتخاب روغن برای پخت‌وپز است.
روغن کنجد خام نقطه دود نسبتاً پایینی دارد (حدود ۱۷۷ درجه سانتی‌گراد) اما روغن کنجد تصفیه شده می‌تواند تا حدود ۲۱۰ درجه سانتی‌گراد هم برسد.
روغن آفتابگردان، به‌ویژه نوع تصفیه شده آن، نقطه دود بالاتری (تا حدود ۲۳۰ درجه سانتی‌گراد) دارد و برای سرخ‌کردن عمیق مناسب‌تر است.
بنابراین، برای پخت با حرارت زیاد، روغن آفتابگردان گزینه بهتری خواهد بود.
سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های قوی است که به مقابله با رادیکال‌های آزاد و جلوگیری از آسیب سلولی کمک می‌کند.
به بهبود سلامت پوست و مو کمک می‌کند.
فشار خون را کاهش می‌دهد و در کنترل قند خون مؤثر است.
ترکیبات موجود در روغن کنجد خاصیت ضدالتهابی دارد و می‌تواند در کاهش علائم بیماری‌های مزمن مفید باشد.
با داشتن ویتامین E بالا، به حفظ سلامت پوست و بهبود سیستم ایمنی کمک می‌کند.
مصرف منظم آن می‌تواند سطح کلسترول بد (LDL) را کاهش و سطح کلسترول خوب (HDL) را افزایش دهد.
خطر بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش می‌دهد.
به دلیل سبک بودن، برای افرادی که رژیم غذایی کم‌چرب دارند، گزینه مناسبی است.
روغن کنجد بیشتر در غذاهای آسیایی، سس‌ها، مارینادها و به‌عنوان چاشنی روی غذاهای آماده استفاده می‌شود. این روغن به دلیل عطر خاص خود، نقش تقویتی در طعم غذا دارد و کمتر برای سرخ‌کردن‌های طولانی استفاده می‌شود.
در عوض، روغن آفتابگردان برای مصارف عمومی در آشپزخانه مانند سرخ‌کردن، تهیه خوراک‌های روزانه، پخت کیک و شیرینی، و حتی استفاده صنعتی در تولید چیپس و اسنک‌ها کاربرد دارد.
بعضی افراد ممکن است به دانه کنجد حساسیت داشته باشند و مصرف روغن کنجد برایشان خطرناک باشد. در حالی که روغن آفتابگردان حساسیت‌زایی کمتری دارد، اگرچه در موارد نادری حساسیت به دانه آفتابگردان هم گزارش شده است.
همچنین مصرف بیش از حد روغن آفتابگردان می‌تواند به دلیل نسبت بالای امگا-۶ نسبت به امگا-۳ باعث بروز التهاب در بدن شود، بنابراین رعایت تعادل در مصرف اهمیت دارد.
در نهایت، روغن کنجد و روغن آفتابگردان هرکدام مزایا و ویژگی‌های خاص خود را دارند. روغن کنجد با طعم قوی‌تر و خواص آنتی‌اکسیدانی بالا، انتخابی عالی برای افزودن طعمی خاص به غذاها و بهره‌مندی از فواید ضدالتهابی است. روغن آفتابگردان نیز با طعم خنثی، نقطه دود بالا و قابلیت استفاده گسترده در پخت‌وپز روزمره، گزینه‌ای کاربردی و مقرون‌به‌صرفه‌تر محسوب می‌شود.
انتخاب بین این دو روغن بستگی به نوع مصرف، ذائقه، نیازهای تغذیه‌ای و حساسیت‌های فردی دارد. بهترین راهکار، استفاده متعادل و متنوع از هر دو در برنامه غذایی روزانه است تا از مزایای هر دو بهره‌مند شوید.
منبع : خرید روغن کنجد فرابکر