تفاوت‌های اساسی روغن کنجد و روغن آفتابگردان

مصرف روغن‌های گیاهی در برنامه غذایی روزانه نقش مهمی در تأمین انرژی، حفظ سلامت قلب و کنترل سطح چربی خون ایفا می‌کند. در میان روغن‌های پرمصرف، روغن کنجد و روغن آفتابگردان از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. هر دو روغن منبع خوبی از چربی‌های مفید هستند، اما ترکیبات، طعم، کاربردها و فواید آن‌ها تفاوت‌هایی دارد که شناخت آن‌ها می‌تواند به انتخاب آگاهانه‌تر کمک کند.

ترکیبات تغذیه‌ای

روغن کنجد سرشار از اسیدهای چرب غیراشباع به‌ویژه اسید اولئیک و لینولئیک است. همچنین منبع خوبی از آنتی‌اکسیدان‌هایی چون سسامین و سسامول به‌شمار می‌رود که خاصیت ضدالتهابی و ضدسرطانی دارند. این روغن ویتامین E، ویتامین K و مقدار قابل‌توجهی از مواد معدنی نظیر کلسیم، منیزیم و روی را نیز در خود جای داده است.

در مقابل، روغن آفتابگردان نیز غنی از اسید لینولئیک (امگا-۶) است و میزان بالایی از ویتامین E دارد. این روغن نسبت به روغن کنجد چربی‌های اشباع کمتری دارد و از این رو برای کاهش کلسترول خون و محافظت از قلب مفید است. اما آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی موجود در آن نسبت به روغن کنجد کمتر است.

طعم و عطر

روغن کنجد دارای طعمی خاص، گرم و کمی مغزدار است که در غذاهایی مانند سالادها، غذاهای آسیایی و خوراک‌های خاص به کار می‌رود. در آشپزی، روغن کنجد اغلب برای طعم‌دهی به غذا در مراحل پایانی پخت استفاده می‌شود، زیرا حرارت زیاد می‌تواند ترکیبات معطر آن را از بین ببرد.

در مقابل، روغن آفتابگردان طعم ملایم‌تر و خنثی‌تری دارد و به همین دلیل در پخت‌وپز روزمره، سرخ‌کردن و تهیه شیرینی‌جات که طعم روغن نباید بر طعم مواد اولیه غالب شود، گزینه محبوب‌تری است.

نقطه دود

نقطه دود (دمایی که روغن شروع به دود کردن و تولید ترکیبات مضر می‌کند) فاکتور مهمی در انتخاب روغن برای پخت‌وپز است.

• روغن کنجد خام نقطه دود نسبتاً پایینی دارد (حدود ۱۷۷ درجه سانتی‌گراد) اما روغن کنجد تصفیه شده می‌تواند تا حدود ۲۱۰ درجه سانتی‌گراد هم برسد.

• روغن آفتابگردان، به‌ویژه نوع تصفیه شده آن، نقطه دود بالاتری (تا حدود ۲۳۰ درجه سانتی‌گراد) دارد و برای سرخ‌کردن عمیق مناسب‌تر است.

بنابراین، برای پخت با حرارت زیاد، روغن آفتابگردان گزینه بهتری خواهد بود.

مزایای سلامتی

روغن کنجد:

• سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های قوی است که به مقابله با رادیکال‌های آزاد و جلوگیری از آسیب سلولی کمک می‌کند.

• به بهبود سلامت پوست و مو کمک می‌کند.

• فشار خون را کاهش می‌دهد و در کنترل قند خون مؤثر است.

• ترکیبات موجود در روغن کنجد خاصیت ضدالتهابی دارد و می‌تواند در کاهش علائم بیماری‌های مزمن مفید باشد.

روغن آفتابگردان:

• با داشتن ویتامین E بالا، به حفظ سلامت پوست و بهبود سیستم ایمنی کمک می‌کند.

• مصرف منظم آن می‌تواند سطح کلسترول بد (LDL) را کاهش و سطح کلسترول خوب (HDL) را افزایش دهد.

• خطر بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش می‌دهد.

• به دلیل سبک بودن، برای افرادی که رژیم غذایی کم‌چرب دارند، گزینه مناسبی است.

کاربردهای آشپزی

روغن کنجد بیشتر در غذاهای آسیایی، سس‌ها، مارینادها و به‌عنوان چاشنی روی غذاهای آماده استفاده می‌شود. این روغن به دلیل عطر خاص خود، نقش تقویتی در طعم غذا دارد و کمتر برای سرخ‌کردن‌های طولانی استفاده می‌شود.

در عوض، روغن آفتابگردان برای مصارف عمومی در آشپزخانه مانند سرخ‌کردن، تهیه خوراک‌های روزانه، پخت کیک و شیرینی، و حتی استفاده صنعتی در تولید چیپس و اسنک‌ها کاربرد دارد.

حساسیت‌ها و ملاحظات

بعضی افراد ممکن است به دانه کنجد حساسیت داشته باشند و مصرف روغن کنجد برایشان خطرناک باشد. در حالی که روغن آفتابگردان حساسیت‌زایی کمتری دارد، اگرچه در موارد نادری حساسیت به دانه آفتابگردان هم گزارش شده است.

همچنین مصرف بیش از حد روغن آفتابگردان می‌تواند به دلیل نسبت بالای امگا-۶ نسبت به امگا-۳ باعث بروز التهاب در بدن شود، بنابراین رعایت تعادل در مصرف اهمیت دارد.

نتیجه‌گیری

در نهایت، روغن کنجد و روغن آفتابگردان هرکدام مزایا و ویژگی‌های خاص خود را دارند. روغن کنجد با طعم قوی‌تر و خواص آنتی‌اکسیدانی بالا، انتخابی عالی برای افزودن طعمی خاص به غذاها و بهره‌مندی از فواید ضدالتهابی است. روغن آفتابگردان نیز با طعم خنثی، نقطه دود بالا و قابلیت استفاده گسترده در پخت‌وپز روزمره، گزینه‌ای کاربردی و مقرون‌به‌صرفه‌تر محسوب می‌شود.

انتخاب بین این دو روغن بستگی به نوع مصرف، ذائقه، نیازهای تغذیه‌ای و حساسیت‌های فردی دارد. بهترین راهکار، استفاده متعادل و متنوع از هر دو در برنامه غذایی روزانه است تا از مزایای هر دو بهره‌مند شوید.

منبع : خرید روغن کنجد فرابکر